TOPLU SÖZLEŞME GERÇEKLERİ VE İFTİRACILARA RAKAMLARLA CEVAP
7 Ağustos Çarşamba günü imzalanan toplu sözleşme sonucunda kamu görevlilerinin geneline ve hizmet kollarına mahsus kazanımlar, imza ve itiraz yetkisi olmayan Konfederasyonlar tarafından ısrarla değersizleştirilmeye çalışılıyor. Toplu sözleşme masasında sembolik olarak ve seyirci konumunda oturan konfederasyonların bu tutumları, heybelerinde karalamaktan ve nispetten başka malzeme olmayışından kaynaklanıyor. Kamu görevlileri için kazanım üretme seçeneğinden haberdar olmayanların ve yetkiyi kamu görevlilerinin satış fırsatı olarak görüp kullananların, gerçeklere gözlerini kapatarak 7 Ağustos 2013de imzalanan toplu sözleşmeleri yetersiz bulmaları kendilerinin yetkili olduğu dönemdeki başarısızlıkları karşısında ancak kara mizah olabilir.
4688 sayılı Kanun kapsamında toplu görüşme yönteminin hayata geçirildiği 2002 yılından bu yana (yani 12 yıldır) ilk defa doğrudan taban aylığa mahsus bir artış yapıldığı (taban aylık katsayısının doğrudan arttırıldığı) gerçeğini göz ardı edenlerin, taban aylığa 1 Ocaktan geçerli olmak üzere ve tek seferde yapılan brüt 175 net 123 TL tutarındaki artışın sadece maaş artışı değil, emekli ikramiyesi ve emekli maaşı artışı anlamına geldiğini görmemesi/görememesi bilgisizlik mi basiretsizlik midir? Kaldı ki, bu toplu sözleşme ile taban aylık katsayındaki artışın %17,03 düzeyinde gerçekleştiği ve bu oranın son on yıllık dönemde taban aylık katsayısındaki en yüksek artış oranı olan 2005 yılındaki %6.80 oranındaki artışın yaklaşık 3 katı seviyesinde olmuştur. 2002 yılından 2014 yılına kadar taban aylık katsayısında sadece aylık katsayısı kaynaklı artış olmuş bu nedenle kamu görevlilerinin emekli aylığı ve emekli ikramiyesinde münhasır bir artış ve kazanım gerçekleşmemiştir.
Yetkili oldukları dönemde taban aylık katsayısındaki 2014-2015 yıllarını kapsayan toplu sözleşme metni sonucunda elde edilen kazanımların ve bu kazanımların kamu görevlilerinin aylık ve ücretleri ile emekli maaşı ve ikramiyelerinde geçmiş dönemlerle kıyaslanmayacak bir artış sağlanmıştır. Bunun anlamı, 4688 sayılı Kanun kapsamında iki yıl süreli olan toplu sözleşmenin geçerlilik süresi –emekli maaşı ve ikramiyesine yönelik hükümlere bağlı olarak- fiilen iki yılın üstüne çıkmıştır.
Diğer taraftan, kadroya geçirilmelerine ilişkin mücadelemizden halen vazgeçmediğimiz 4/C statüsündeki kamu görevlilerinin maaşlarına yönelik zam ve eş ve çocuk yardımından yararlanma hakkı kazanımları, 4/C statüsündeki personelin maaş ve ücretlerinde %40lara varan artışların elde edilmesini sağlamıştır.
İlk toplu sözleşme kazanımlarının tamamının korunduğu ve toplu sözleşme hükmü haline getirildiği 2014-2015 dönemi toplu sözleşmelerinin genel toplu sözleşme kapsamlı kazanımları, kamu görevlilerinin büyük bir bölümünün 2014 yılının ilk altı aylık diliminde daha yüksek maaş ve daha fazla gelir artışı elde etmelerini sağlamaktadır. Diğer taraftan, 2014 yılı maaşlarındaki artışın taban aylık katsayısı kapsamlı olması ve buna bağlı olarak bütün kamu görevlileri için eşit miktarda olması, düşük maaşlılar ile yüksek maaşlılar arasındaki maaş farkı makasının daralmasına da katkı sağlamıştır
2014 yılındaki ücret artışının, halen görevde bulunan kamu görevlileri için brüt 175 net 123 TL, emekli kamu görevlileri için 146 TL artış oluşturması yanında 30 yıllık hizmet süresi bulunan kamu görevlileri için emekli ikramiyesinde 5.250 TL artış oluşturduğu gözden kaçırılmamalıdır. Bunun anlamı, halen görevde bulunan kamu görevlilerinin 2014 yılında yıllık gelirlerinde 1.476 TLlik, emekli kamu görevlilerinin 2014 yılı gelirlerinde 1.752 TLlik bir atış olmasıdır. 1 Ocak 2014 tarihi itibarıyla emekliye ayrılacak kamu görevlisi için 5.250+1.752=7002 TLlik gelir artışı elde edilmiştir. 2014 yılı için Kamu İşveren Kurulunun teklif ettiği %3+%3lük artışla kıyaslandığında taban aylık katsayısına yapılan artış geleceğe etkili kazanımlar içermesi bakımından çok daha yüksek bir gelir artışı anlamına gelmektedir.
2015 yılı için kamu görevlilerinin ücretlerindeki artışın %3+%3 ve enflasyon farkı olarak belirlenmiş ve bu suretle aynı toplu sözleşme dönemi içerisinde hem taban aylığa hem de diğer maaş ve ücret unsurlarına artış yapılması sağlanmıştır. Yetkiyle birlikte basiretini de kaybeden konfederasyon, çala kalem yazdığı açıklamasında yer verdiği taban aylık dışında hiçbir unsurda artış yok ifadeleriyle toplu sözleşmenin iki yıllık bir dönemi kapsadığı gerçeğini halen kavrayamadığını gösteriyor. Memur-Sen, bu toplu sözleşme döneminin ilk yılını kamu görevlilerinin maaş makasını daraltmak, emekli maaşlarını ve ikramiyelerini artırmak odaklı bir hedefe, ikinci yılını ise bütün maaş ve ücret kalemlerinde oransal artış yapılması suretiyle her kamu görevlisinin kendi maaş/ücret durumuna göre kazanım elde etmesi hedefine göre şekillendirmiş ve bunda da başarılı olmuştur.
2014-2015 yıllarını kapsayan toplu sözleşmelerin ve elde edilen kazanımların nasıl elde edildiğini ve neleri içerdiğini daha ayrıntılı ifade etmek ve daha net bir şekilde ortaya koymak suretiyle, yenilgi mahkumu konfederasyonların suyu bulandıran tavırlarına ve bilgi kirliliğine son vermeyi yetkili konfederasyon sorumluluğumuzun gereği olarak görüyoruz. Bu kapsamda, Kamu işveren Kurulunun masaya sunduğu teklif ile toplu sözleşme hükümleri arasındaki kıyaslama, toplu sözleşme kazanımları ile mevcut durumun karşılaştırılması ve oransal zam artışı ile taban aylığa zam yapılmasına ilişkin kıyaslamalar çerçevesinde genel toplu sözleşme kazanımlarını ayrıntılı olarak incelemek ve ifade etmek yararlı olacaktır.
İFTİRACI KONFEDERASYONLARA BELGELERLE CEVAP
I- TOPLU SÖZLEŞMEDEKİ TUTAR VE ORANLAR
KAMU İŞVEREN KURULUNUN İLK TEKLİFİNİN ÇOK ÜZERİNDEDİR
Geçmiş dönem toplu görüşme süreçlerinde ve ilk toplu sözleşme sürecinde son oturuma/son güne kadar masaya teklif getirmeyen Kamu İşveren Kurulunun 6 Ağustos tarihinde gerçekleştirilen ikinci oturumda; 2014 yılı için yüzde 3+3 ya da taban aylığa brüt 100 TL zam, 2015 yılı için yüzde 3+3 önerisi getirdi. Öğretmenlerin özel hizmet tazminatlarına (eğitim-öğretim tazminatına) 2014 için 40+40 TL ek zam, 4-Cli personele 2014 için eş ve çocuk yardımı ve brüt 150 lira seyyanen zam tekliflerini sundu.
Kamu İşveren Kurulunun teklifinden sonra yaptığımız açıklamada, "teklifin kabul edilemez ama müzakere edilebilir" olduğunu ifade ederek "teklifte ısrarcı olunması halinde bunu alanlara davet olarak kabul edeceğimizi" deklare ettik. Konfederasyon olarak masaya sunduğumuz teklifler ile İşverenin teklifi arasındaki uçurumu giderecek ve kamu görevlilerinin başta maaş ve ücretleri olmak üzere haklarında beklentileri karşılayan ve pazarlık edilebilir yeni bir teklif beklediğimizi ifade ettik. Bu açıklama ve duruşun etkisiyle 7 Ağustos gecesi yürütülen ortak çalışmalar sonucunda Kamu İşveren Kurulu, toplu sözleşme metni haline gelen tekliflerini sundu. Bu tekliflere göre, 2014 yılı için sunulan 100 TL taban aylığı artışı teklifi 175 TLye, öğretmenlerin özel hizmet tazminatı için sunulan teklif 40+40dan 75+75 TLye, 4/Cli personel için sunulan 150 TL artış teklifi 350 TLye, hiç teklif getirilmemiş olan toplu sözleşme ikramiyesinde de 15 TLlik bir artış ile 2015 yılı için kamu görevlilerinin maaş ve ücretlerine %3+%3 zam ve enflasyon farkı önerisi getirildi. Bu tekliflerde uzlaşılmasına bağlı olarak kamu görevlilerinin bütününü ve emeklilerini ilgilendiren genel toplu sözleşme imza altına alındı.
Kamu İşveren Kurulunun masaya sunduğu teklif ile altına imza attığı toplu sözleşme hükümlerinin kıyaslanmasına ilişkin verileri içeren aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi %33 ila %233 arasında değişen oranlarda artışlar oluşmuştur. Buna rağmen, toplu sözleşme süreci bitmeden ya da 21 Ağustosa 12 gün varken toplu sözleşme imzalamayı başarısız olarak göstermeye çalışanlar ya ne söylediklerinin farkında değiller ya da bu kadar kısa süre içerisinde bu kadar yüksek oranda artış sağlanmasını anlayacak kapasiteye sahip değiller. Geçmiş dönemlerde toplu görüşme/toplu sözleşme sürecinin son gününe kadar teklif vermeyen Kamu İşveren Kurulunu, sürecinin bitimine 12 gün varken toplu sözleşme imzalamak zorunda bırakmak, yenilmek ve kaybetmek kaderleri haline gelen konfederasyonların iddia ettiği gibi "kamu görevlilerini satış" değil ancak "kamu görevlileri sendikacılığına değer ve güç katış" olarak değerlendirilebilir.
KAMU İŞVEREN KURULUNUN
1. TEKLİFİ İLE TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİ KIYASLAMA TABLOSU
SÖZLEŞME KONUSU | Kamu İşveren Kurulunun 6 Ağustos Tarihli Teklifi | Toplu Sözleşmede Belirtilen Tutar | Aradaki Fark |
TABAN AYLIK (2014 Yılı için) | Taban Aylığa100 TL ya da %3+%3 oransal artış | Taban Aylığa 175 TL zam | %75 Artış |
AYLIK KATSAYISI ARTIŞI (2015 yılı için) | I. 6 Ay için % 3 II. 6. Ay için % 3 Enflasyon Farkı | I. 6 Ay için % 3 II. 6. Ay için % 3 Enflasyon Farkı | Değişim Yok. |
ÖĞRETMENLERİN Özel Hizmet Tazminatı/Eğitim-Öğretim Tazminatı Artışı | 1 Ocak 2014de 40 TL 1 Temmuz 2014de 40 TL | 1 Ocak 2014de 75 TL 1 Temmuz 2014de 75 TL | %87,5 Artış %87,5 Artış |
4/C li Personelin Ücret Artışı | Aile (Eş ve Çocuk) Yardımı+Ücretlerinde 150 TL Brüt Artış | Aile (Eş ve Çocuk Yardımı)+ Ücretlerinde 350 TL Brüt Artış | 4/Cli personelin ücretlerinde %233 Artış |
Toplu Sözleşme İkramiyesi | Teklif Yok | Toplu Sözleşme İkramiyesinin 45 TLden 60 TLye çıkarılması | Toplu Sözleşme İkramiyesinde %33 Artış |
II- BİR TAŞLA ÜÇ KUŞ VURMAK; GENEL TOPLU SÖZLEŞME HEM KAMU GÖREVLİLERİNİ HEM EMEKLİ OLACAKLARI HEM DE EMEKLİ KAMU GÖREVLİLERİNİ MUTLU ETTİ
2014-2015 yıllarını kapsayan ikinci toplu sözleşme sürecinin genel toplu sözleşme ve on hizmet kolunda toplu sözleşme imzalanmak suretiyle sonuçlanması; toplu sözleşme sürecinin kısa süre içerisinde sonuçlandırılması ve bu kısa süre içerisinde kamu görevlileri bakımından uzun döneme de etki eden kazanımlar içermesi nedeniyle açık ve tartışmasız büyük bir sendikal başarıdır.
Kamu görevlilerinin 2014 yılına ilişkin maaş ve ücret artışının taban aylığına yapılan zam üzerinden gerçekleştirilmesi; kamu görevlilerinin eşit miktarda ücret artışı alması, yüksek maaş grubu ile düşük maaş grubu arasındaki gelir farkının açılmaması aksine oransal bazda kapanması, emekli kamu görevlilerinin maaşında çalışanlara göre daha fazla artış olması ve emekli ikramiyesinde son yıllarda görülmemiş bir aştın elde edilmiş olması nedeniyle son derece önemlidir.
2014 yılı maaş artışının taban aylığına yapılan brüt 175 net 123 TL ile gerçekleştirilmesi bir taşla üç kuş vurmak anlamına geliyor. Kamu görevlilerinin maaşları 123, emeklilerinin maaşları 146 TL artarken emekli ikramiyelerinde ise 5.250 TL tutarında bir artış elde edilmiştir. Ayrıca taban aylık odaklı artış yapılması, düşük maaş seviyesindeki kamu görevlilerinin maaşlarında oransal bazda yapılan artışın üzerinde bir atış elde edilmiştir. Yapılan artışın altı aylık dönemlere bölünmemesi ve 1 Ocaktan itibaren geçerli olması özellikle 2014 yılının ilk altı aylık döneminde elde edilen gelir artışının daha üst seviyede gerçekleşmesini sağlamış ve yıllık gelir düzeyi itibariyle de özellikle Kamu işveren Kurulunun ilk teklifindeki %3+%3 oranlarına göre daha fazla gelir edilmesi sağlanmıştır. 2014 yılında kamu görevlilerinin maaşlarına yapılan net 123 TL tutarındaki taban aylığı artışının sonucunda; aile yardımı dahil En düşük memur maaşı 1.887 TL den 2.010 TL ye, Ortalama memur maaşı ise 2.190 TL den 2.313 TL ye çıkmıştır. Aile yardımı dikkate alınmadığında En düşük memur maaşı 1629 TL den 1752 TL ye 2.087 TL den 2.211 TL ye yükselmiştir.
Diğer taraftan, 4/Cli personelin ücret unsurları arasında taban aylığı bulunmaması nedeniyle taban aylığa yapılan zammın 4/Cli personele yansımayacak olması kaynaklı mağduriyetin oluşmasının önüne geçilmiştir. Mağduriyetin önüne geçmek bir tarafa, taban aylığa yapılan zamdan daha fazla tutarda bir artışın yapılması sağlanmak suretiyle 4/Cli personelin maaşlarında brüt 350 net 253 TL tutarında artış yapılması sağlanmak suretiyle de kadroya geçiş mücadelesi zaferle sonuçlanıncaya kadar 4/Cli personelin ücretlerinde beklentilerin üzerinde bir artış sağlanmıştır.
Ayrıca, 4/C statüsündeki personelin ücretlerinde yapılan artışa ilave olarak aile (eş ve çocuk) yardımından yararlanma hakkı sağlanmıştır. Bu kapsamda, eşi çalışmayan ve 6 yaş altında iki çocuğu bulunan 4/Cli personelin 253 TL ücret artışı yanında 163,90+ 76,80= 240 TL ilave gelir elde etmesi de sağlanmıştır.
2014 yılı için taban aylığına 123 TL net 175 TL brüt artış yapılmasının çalışan kamu görevlilerinin maaşlarına, emekli kamu görevlilerinin maaşlarına, emekli ikramiyesine ve nihayetinde 2014 yılının birinci ve ikinci altı aylık dönemleri ile yıllık bazda gelir artışı oranlarına yansıması aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Bu tablolardan anlaşılacağı üzere özellikle düşük ve orta maaş seviyesinde bulunan kamu görevlileri ile emeklilerinin maaşları ile yıllık gelirlerinde oransal bazda %3+%3 oranının çok üzerinde bir artış elde edilmiştir. Özellikle 2014 yılının ilk altı aylık dönemi bakımından, sendika üyesi olma hakkı olmayan kamu görevlileri hariç olmak üzere hemen bütün kamu görevlilerinin lehine olan bir sonuç elde edilmiştir. Daha net bir ifadeyle, Memur-Sen Konfederasyonu sendika üyesi olan kamu görevlilerini odak merkezi kabul eden bir anlayışla toplu sözleşme sürecini yönetmiş ve toplu sözleşme kazanımları üretmiştir.
BAZI UNVANLARA GÖRE TABAN AYLIĞINDAKİ ARTIŞIN MEVCUT MAAŞ İTİBARIYLA ORANSAL ARTIŞINA İLİŞKİN TABLO
MEVCUT DURUM İLE GENEL TOPLU SÖZLEŞME HÜKÜMLERİNİ
KIYASLAMA TABLOSU (2014 YILI İÇİN)
| 1 TEMMUZ 2013 | 1 OCAK 2014 | 1 TEMMUZ 2014 | ARTIŞ TUTARI/ORANI | |
TABAN AYLIK
|